Erbo-blanco
Lobularia maritima
Brassicaceae Cruciferae
Àutri noum : Bramo-fan, Pan-blanc, Erbo-dóu-serin.
Noms en français : Alysson maritime, Clypéole maritime.
Descripcioun :Planto dóu bord de mar, mai que se plais peréu dins lis ermas, ounte, de cop que i'a, pòu crèisse à bóudre. L'erbo-blanco se recounèis eisa à si noumbróusi flour blanco, emé lou cor un pau vióulet e di quatre petalo en crous. Lou fru èi plat de 2 à 4 mm, pelous ; un cop li grano au sòu, soubro pu qu'uno membrano que laisso passa lou lume (fotò).
Usanço :L'erbo-blanco a douna tout un fube de meno ourtouliero de tóuti li coulour. Li flour e li jóuini fueio, de sabour cousènto, podon èstre manjado en ensalado. Èi couneigudo en Espagno coume diuretico e contro lou mau-de-terro ; la planto èi peréu astringènto.
Port : Erbo
Taio : 5 à 30 (40) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lobularia
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 5 à 9 mm
Flourido : Printèms
Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto de coustiero
Mai à óutobre
Liò : Mar
- Prado umido
- Roucas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Lobularia maritima (L.) Desv., 1815
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753